Ομιλία του Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος κ. Τίμη Ευθυμίου στην εκδήλωση του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας για την Παγκόσμια Μέρα Νερού 22 Μαρτίου 2004
Φίλες και Φίλοι,
Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι απόψε μαζί σας για να γιορτάσουμε την Παγκόσμια Μέρα Νερού που για πρώτη φορά γίνεται με τα φράγματα μας να υπερχειλίζουν.
Η σημερινή Μέρα καθιερώθηκε το 1993 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Μαρτίου. Στόχος της είναι να κεντρίζει το ενδιαφέρον του κόσμου για την αναγκαιότητα της συντήρησης και ανάπτυξης των υδάτινων πόρων. Η καθιέρωση της Παγκόσμιας Μέρας Νερού προέκυψε από την αναγνώριση της σπουδαιότητας που διαδραματίζει το νερό το οποίο εκτός από απαραίτητο στοιχείο ζωής, συμβάλλει στην παραγωγικότητα και στην κοινωνική πρόοδο. Επίσης για να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα που να συμβάλουν στην αειφόρο ανάπτυξη των υδάτινων πόρων και για ενημέρωση του κοινού σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο με στόχο τη σωστή διαχείριση και χρήση του νερού.
Το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Μέρας Νερού είναι: “Nερό και Καταστροφές”. H επιλογή του θέματος αυτού έχει σκοπό την ενημέρωση για τις καταστροφές που προκαλούνται ή σχετίζονται με το νερό και τη δέσμευση των Κυβερνήσεων για μείωση των αδυναμιών αντιμετώπισης τέτοιων καταστροφών. Προσπάθεια είναι η ανάπτυξη των απαραίτητων γνώσεων για τη βελτίωση της έγκαιρης προειδοποίησης, της πρόγνωσης και της προπαρασκευής για όλες τις καταστροφές.
Οι καταστροφές αυτές περιλαμβάνουν τις πλήμμυρες, τις χαλαζοθύελλες, τους τυφώνες, τις μεγάλες θαλασσοταραχές, τις κατολισθήσεις, τις χιονοθύελλες, τις χιονοστιβάδες, ακόμα και την ξηρασία.
Ο τόπος μας υποφέρει πολύ περισσότερο από την ξηρασία και λιγότερο από τις άλλες καταστροφές που προκαλούνται από το νερό. Γι΄αυτό και η λαϊκή σοφία για να εκφράσει το πρόβλημα της λειψυδρίας και την αναγκαιότητα του νερού στο τόπο μας, δημιούργησε την παροιμία “στην αστοσιάν φελά τζιαι το χαλάζι” για να τονίσει ότι σε περιόδους ανομβρίας είναι προτιμητέα η χαλαζοθύελλα, παρ΄όλες τις καταστροφές που προκαλεί, αφού από αυτή θα παραχθεί και λίγο νερό.
Η φετινή ψηλή βροχόπτωση, που έφθασε στα 138% της κανονικής, είχε σαν αποτέλεσμα την υπερχείλιση όλων των φραγμάτων (εκτός του Φράγματος Ευρέτου) και είναι για πρώτη φορά που γιορτάζουμε την Παγκόσμια Μέρα Νερού με υπερχειλισμένα τα φράγματα μας. Ξεπεράστηκαν όλα τα ρεκόρ και η σημερινή συνολική αποθηκευμένη ποσότητα των 270 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων είναι η μεγαλύτερη που είχαμε μέχρι τώρα στα φράγματα.
Δεν πρέπει όμως να εφησυχάσουμε από αυτό και να παρασυρθούμε στην αλόγιστη σπατάλη. Με κανένα τρόπο δεν δικαιολογείται η χαλάρωση του κοινού από τα μέτρα εξοικονόμησης του νερού. Το καθαρό γλυκό νερό δεν είναι αγαθό σε αφθονία στον τόπο μας. Οι ανομβρίες που συχνά μαστίζουν τον τόπο μας θα συνεχιστούν και στο μέλλον. Γι΄αυτό δεν δικαιολογείται να επαναπαυόμαστε επειδή υπερχείλισαν τα φράγματα.
Το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, μέσω του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, έχει την ευθύνη να παράγει, να μεταφέρει και να παραδίδει το πόσιμο νερό στις κεντρικές υδατοδεξαμενές των Τοπικών Αρχών όπως είναι και το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας. Οι Τοπικές Αρχές με τη σειρά τους έχουν την ευθύνη για την παροχή πόσιμου νερού στους καταναλωτές τους. Θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, συνεργαζόμενοι με τις Τοπικές Αρχές, για την καλλιέργεια και ανάπτυξη υδατικής συνείδησης στους καταναλωτές για τη σωστή χρήση και εξοικονόμηση του πολύτιμου και ζωτικού αυτού αγαθού.
Η περιοχή Λευκωσίας ήταν μια από τις περιοχές της Κύπρου που πέρασαν αρκετές δεκαετίες, πριν και μετά την ίδρυση του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας, με μειωμένες ποσότητες πόσιμου νερού, με διακοπτόμενη την παροχή νερού, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Σήμερα, μετά από 53 σχεδόν χρόνια ζωής του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας, η παροχή του πόσιμου νερού στην περιοχή Λευκωσίας, αλλά και σε ολόκληρη την Ελεύθερη Κύπρο, συνεχίζεται απρόσκοπτα, χωρίς διακοπές λόγω των μέτρων που έλαβε η Κυβέρνηση. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος έχουν αξιοποιηθεί και μη συμβατικοί πόροι, όπως είναι η αφαλάτωση και η αξιοποίηση περιθωριακών πηγών.
Από το 1951 που ιδρύθηκε το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων εκτελούσε διάφορα έκτακτα σχέδια για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Πρωτεύουσα. Μεταφερόταν το νερό από γεωτρήσεις που βρίσκονταν νότια και δυτικά της Λευκωσίας, όπως είναι οι περιοχές Δαλιού, Τσερίου, Κοκκινοτριμιθιάς κτλ. Η κύρια πηγή υδατοπρομήθειας πριν την Τουρκική Εισβολή, ήταν οι γεωτρήσεις που ανορύχθηκαν στην περιοχή Μόρφου – Συργιανοχωρίου. Με την εισβολή όμως οι Τούρκοι χρησιμοποίησαν το νερό των γεωτρήσεων αυτών για την κατεχόμενη περιοχή από τη Λευκωσία μέχρι και την Αμμόχωστο.
Γι΄αυτό η Κυβέρνηση με διάφορα έκτακτα έργα μετέφερε νερό από τις περιοχές Σταυροβουνίου, Ακακίου – Περιστερώνας κτλ. Το 1981 έγινε προσωρινή σύνδεση του Διυλιστηρίου Χοιροκοιτίας με την Υδατοπρομήθεια Λευκωσίας και τον Ιανουάριο του 1986 αρχίζει η παροχή νερού από το Διυλιστήριο Κόρνου. Το Μάιο του 1998 παρέχεται αφαλατωμένο νερό από τη Μονάδα Αφαλάτωσης Δεκέλειας. Όμως από το Δεκέμβριο του 1999 παρέχεται νερό από το Διυλιστήριο Τερσεφάνου και συμπληρώνεται η παροχή από τη Μονάδα Αφαλάτωσης Λάρνακας από τον Απρίλιο του 2001. Σήμερα, κύριες πηγές υδατοπρομήθειας της Λευκωσίας είναι η Μονάδα Αφαλάτωσης Λάρνακας και το Διυλιστήριο Τερσεφάνου.
Θέλω να υπογραμμίσω ότι η ποιότητα του πόσιμου νερού που παρέχεται από τα Κυβερνητικά Συστήματα Υδατοπρομήθειας στη Λευκωσία και στις άλλες περιοχές είναι πολύ καλή, σύμφωνα με τα πρότυπα που καθορίζονται από τη νέα Οδηγία Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 22 Δεκεμβρίου του 2000.
Με την ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οφείλουμε να συμμορφωθούμε πλήρως με τις απαιτήσεις και το χρονοδιάγραμμα της Οδηγίας αυτής. Η αποτελεσματική εφαρμογή της Οδηγίας θα δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για τη στήριξη μιας πολιτικής που θα οδηγήσει στην ικανοποιητική και αποτελεσματική προστασία καθώς, και στην ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση των πολύτιμων υδάτινων μας πόρων. Η Οδηγία θα βοηθήσει στην εξασφάλιση των υδάτινων μας πόρων τόσο για σήμερα όσο και για τις επόμενες γενιές.
Φίλες και Φίλοι,
Με ιδιαίτερη χαρά εγκαινιάζω την Έκθεση του Διαγωνισμού Ζωγραφικής των μαθητών των Λυκείων της Λευκωσίας. Οι διαγωνισμοί αυτοί συμβάλλουν στην καλλιέργεια και ανάπτυξη υδατικής συνείδησης στους μαθητές, που είναι τόσο απαραίτητη για την προώθηση πρακτικών μέτρων εξοικονόμησης πόσιμου νερού. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, υπάρχει μια πολύ καλή συνεργασία μεταξύ των Υπουργείων Γεωργίας, Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος και Παιδείας & Πολιτισμού.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να συγχαρώ όλους τους μαθητές που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό, τους καθηγητές και όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχία του διαγωνισμού αυτού.
Σας ευχαριστώ.